Artykuł przedstawia pojęcie szkody osobowej, odpowiada na pytania, jakie świadczenie z tego tytułu można dostać oraz jakie odszkodowanie. Wyjaśnia również, co należy do kosztów leczenia.
Szkoda osobowa
Szkoda osobowa to wydarzenie, w wyniku którego dochodzi do śmierci, uszkodzenia ciała lub utraty zdrowia. Dotyczy więc organizmu człowieka oraz wszelkich jego uszkodzeń, które powstały w trakcie wypadku, albo z powodu zaniechania, czyli niepodjęcia działań, np. akcji ratunkowej. Poniesienie szkody osobowej stanowi podstawę do ubiegania się o świadczenie z tego tytułu czyli np.uzyskanie kwoty z ubezpieczenia OC.
¦wiadczenia z tytułu szkód osobowych
W artykułach 444 § 1 i 445 § 1 Kodeksu cywilnego znajduje się precyzyjny zapis mówiący, że osobie poszkodowanej, która w wyniku wyrządzonej jej szkody doznała uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia, sąd może przyznać odpowiednią sumę, tytułem zadośćuczynienia pieniężnego, za doznaną krzywdę. Takie zadośćuczynienie jest, zgodnie z Kodeksem, jednorazowym świadczeniem pieniężnym, mającym stanowić sposób na złagodzenie cierpień fizycznych i psychicznych osoby poszkodowanej. Obejmuje to wszystkie cierpienia doznane przez poszkodowanego, także te, które być może będzie odczuwać w przyszłości. Jest to świadczenie osobiste, co oznacza, że może je otrzymać tylko osoba faktycznie poszkodowana w wypadku. Kierując się praktyką Sądu Najwyższego, przy określaniu takiego zadośćuczynienia, sąd uwzględnia wszystkie elementy krzywdy, łącznie z tymi, które mogą ujawnić się w przyszłości. Brane są pod uwagę następujące elementy:
? stopień trwałego uszczerbku na zdrowiu poszkodowanego (kalectwo, oszpecenie),
? długotrwałość choroby, cierpień, leczenia i rehabilitacji, a także bolesność zabiegów, dokonywane operacje i leczenie sanatoryjne,
? wiek i płeć poszkodowanego,
? poczucie bezradności życiowej,
? widoki i możliwości w przyszłości, jak np. niemożność wykonywania zawodu, uprawiania sportu, zawarcia związku małżeńskiego, posiadania dzieci, itp.
? aktualną stopę życiową społeczeństwa w miejscu zamieszkania poszkodowanego.
Ustalanie takiego zadośćuczynienia nie może być obliczane w sposób mechaniczny. W każdym przypadku powinno być rozpatrywane indywidualnie, z uwzględnieniem możliwie wszystkich czynników. Niestety, bardzo często jest tak, że firmy ubezpieczeniowe nie wnikają zbytnio w sytuację osoby poszkodowanej w wypadku i ograniczają się jedynie do prostego orzeczenia stopnia trwałego uszczerbku na zdrowiu.
Stosowne odszkodowanie
W prawie ubezpieczeniowym znaleĽć można także określenie stosowne odszkodowanie. Jest to świadczenie należne osobom, które wykażą, że wskutek śmierci poszkodowanego doznały znacznego pogorszenia sytuacji życiowej. Odszkodowanie wypłacane jest w formie jednorazowej kwoty osobom najbliższym zmarłego, przede wszystkim dzieciom i współmałżonkowi poszkodowanego. W kręgu osób uprawnionych znajdują się również: konkubent, rodzice, dziadkowie oraz rodzeństwo poszkodowanego.
Oprócz istotnego pogorszenia się sytuacji życiowej, uwzględniane są także następujące problemy:
? brak pomocy w wychowaniu dzieci,
? brak pomocy w prowadzeniu gospodarstwa,
? załamanie psychiczne wynikające z utraty możliwości zarabiania.
Nie dopracowano się jeszcze jednolitego poglądu na temat, czy takie odszkodowanie może objąć także szkodę niemajątkową w postaci urazu psychicznego wywołanego śmiercią osoby bliskiej. Jednak najczęściej można spotkać się z poglądem, że istotne zmiany w stanie zdrowia, wywołane tragiczną śmiercią osoby najbliższej, uzasadniają przyznanie stosownego odszkodowania. Jest ono tym bardziej umotywowane, gdy występuje wspólnie z pogorszeniem sytuacji materialnej na skutek zmiany w stanie zdrowia najbliższych zmarłego, będącej następstwem śmierci poszkodowanego.
Koszty związane z leczeniem
Podstawowym roszczeniem przy szkodach osobowych jest żądanie pokrycia przez zakład ubezpieczeń kosztów związanych z leczeniem poszkodowanego. ¦rodki na leczenie poszkodowanego można otrzymać zaliczkowo na podstawie zaleceń lekarskich odnośnie sposobu leczenia, rehabilitacji, zaleconej diety, itp. Oczywiście można ich żądać także po zakończeniu leczenia, czy zakończeniu pewnych jego etapów, z tym że należy w obu tych przypadkach wykazać te koszty. Warto więc zbierać wszelkie rachunki i paragony związane z kosztami poniesionymi na leczenie, by mieć dowody.
Do kosztów związanych z leczeniem, których może żądać poszkodowany należą:
– koszty wizyt w placówkach służby zdrowia,
– koszty zabiegów rehabilitacyjnych mających na celu przywrócenie sprawności i zmniejszenie dolegliwości powypadkowych,
– koszty protez i sprzętu ortopedycznego oraz rehabilitacyjnego,
– koszty transportu poszkodowanego, obejmujące dojazdy na wizyty lekarskie, konsultacje i zbiegi rehabilitacyjne,
– koszty związane z dożywianiem w okresie leczenia i rehabilitacji, mające na celu przyśpieszenie powrotu do zdrowia,
– koszty opieki nad poszkodowanym przez osoby trzecie w trakcie leczenia i rehabilitacji.
Koszty związane z przygotowaniem do nowego zawodu
W sytuacji, gdy na skutek wypadku poszkodowany stał się inwalidą trwale niezdolnym do wykonywania wyuczonego zawodu w takiej postaci, jak przed wypadkiem, może zwrócić się on z roszczeniem o przyznanie mu kwoty potrzebnej na przygotowanie do innego zawodu. Koszty te będą dotyczyły przede wszystkim pokrycia opłat związanych z podjęciem nauki, mającej na celu zmianę wykształcenia, kursami, szkoleniami oraz zakupem pomocy naukowych, niezbędnych do zdobycia nowego zawodu.